Cynamon: właściwości lecznicze i zastosowanie

Cynamon to przyprawa znana na całym świecie, którą wykorzystywano już w czasach starożytnych. Stosowano go do balsamowania zwłok, robienia kadzideł, a także jako naturalny środek leczniczy. W kuchni pojawił się nieco później, ale dzisiaj już chyba nikt nie potrafi wyobrazić sobie szarlotki bez charakterystycznego aromatu.

Cynamon a zdrowie

Jakie właściwości zdrowotne ma cynamon? W medycynie ludowej służył jako lek na przeziębienie, choroby układu pokarmowego, a także pomagał wzmocnić organizm. Obecnie służy jako środek leczniczy przy walce ze zgagą, wrzodach, braku łaknienia, biegunkach oraz wzdęciach. Ponadto zwiększa przyswajanie pokarmu oraz pobudza wydzielanie soków trawiennych [7].

Cynamon jest najstarszą przyprawą otrzymywaną z kory cynamonowca (Cinnamomum) z rodziny wawrzynowatych. Ma słodki smak i przyjemny korzenny zapach (ze względu na aldehyd cynamonowy). W starożytności uważany był za pokarm bogów ze względu na swój „boski kolor” [4]. Obecnie na Malajach i w Indonezji nazywany jest „słodkim drzewem” [3]. Najbardziej znane są trzy gatunki cynamonu, różniące się między sobą składem olejku:

• cejloński – uprawiany w południowo-wschodniej Azji, krajach tropikalnych,
• chiński – występujący w Chinach, Birmie,
• kamforowy – spotykany w Japonii, Tajwanie [4].

Przyprawa ta ma słodki smak i korzenny zapach oraz szereg cennych właściwości, które wspomagają nasze zdrowie. Zapach przyprawy i samą przyprawę najczęściej kojarzymy z zimą i Bożym Narodzeniem, bo to właśnie w tym okresie korzystamy z niego najczęściej, dodając do słodkich wypieków, deserów, kaw, powideł czy kakao. W przemyśle spożywczym cynamon znalazł zastosowanie między innymi jako przyprawa do deserów, kaw, marmolad czy grzanego wina. Ponadto w postaci olejku eterycznego używany jest w kosmetyce – do perfum i kremów [5]. Mimo tak powszechnego wykorzystania mało osób wie o jego cennych właściwościach. Przyprawa ta bogata jest w wapń, żelazo, a także mangan [1].

Jak rośnie cynamon?

Zacznijmy jednak od początku, czyli od powstania cynamonu. Nie od razu przecież występuje on w postaci lasek lub jako proszek, które możemy znaleźć na sklepowych półkach. Jak zatem powstaje cynamon?

Cynamon otrzymuje się z wysuszonej kory cynamonowca cejlońskiego. To drzewo z rodziny wawrzynowatych, które obejmuje ok. 250 gatunków. Pierwotnie drzewa cynamonowca występowały wyłącznie w Azji wschodniej i południowo-wschodniej, obecnie jednak można je spotkać w całej strefie klimatu subtropikalnego.

Sproszkowany cynamon, który możemy kupić w sklepach, otrzymuje się poprzez zdjęcie z drzewa kory i suszenie jej na specjalnych workach lub matach przez 2 dni. Następnie kora suszona jest w promieniach słońca, dzięki czemu zwija się w ruloniki, które później przekazywane są handlarzom.

Cynamon: właściwości lecznicze i zdrowotne

Cynamon już od dawien dawna służył jako lek na przeziębienie, choroby układu pokarmowego oraz jako składnik wzmacniający organizm. Jego prozdrowotne właściwości wykorzystywano już w czasach starożytnych i tak pozostało do czasów współczesnych. Dlaczego jest tak cenny dla naszego zdrowia?

Cynamon obniża także poziom cholesterolu we krwi, przez co działa przeciwmiażdżycowo. Ponadto codzienne jego spożywanie powoduje obniżenie poziomu glukozy, trójglicerydów oraz frakcji LDL, dlatego też jest on polecany osobom z insulinoopornością oraz cukrzycą typu 2.

Przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, a także przeciwzapalne właściwości cynamonu sprawiają, że jest on doskonałym i naturalnym produktem w walce z infekcjami. Jeśli zatem dopadnie nas grypa lub zakażenie dróg oddechowych, warto sięgnąć po olejek cynamonowy, który wykazuje silną aktywność przeciwdrobnoustrojową i wspomoże nas w walce z bakteriami, wirusami i grzybami.

Owsianka z cynamonem na odchudzanie? TAK! Z przeprowadzonych badań wynika, że cynamon należy do tzw. termogeników, czyli substancji, które przyspieszają spalanie tłuszczu oraz przemianę materii. W związku z tym jest on polecany osobom, które chcą zrzucić zbędne kilogramy. Warto zatem dodać go do ulubionych potraw i gorących, zimowych napojów.

Jeśli cierpisz na niestrawność, wzdęcia, skurcze żołądka i jelit to koniecznie sięgnij po wyciąg z kory cynamonu cejlońskiego oraz olejek! Przeprowadzone badania wykazały, że świetnie wspomagają one układ pokarmowy, zapobiegając niestrawnościom oraz zatruciom pokarmowym. Warto przypomnieć, że często stosuje się cynamon na zgagę, a do powszechnych objawów zgagi należy pieczenie w przełyku. Domowym sposobem na objawy zgagi jest rozpuszczenie łyżeczki cynamonu w szklance wody

Są także doskonałym antidotum na biegunkę. Ponadto wyciąg z kory cynamonowca chroni przed wrzodami żołądka i świetnie łagodzi nadkwaśność w przełyku. Olejek cynamonowy natomiast poleca się jako środek zwiększający apetyt, ponieważ świetnie pobudza wydzielanie soków trawiennych.

Cynamon hamuje rozwój komórek nowotworowych, dzięki czemu doskonale sprawdza się podczas kuracji antynowotworowej oraz jako element przeciwdziałający powstawaniu owych komórek w organizmie. To wszystko dzięki występowaniu aldehydu cynamonowego, który wykazuje działanie antynowotworowe.

Z badań przeprowadzonych przez amerykańskich naukowców wynika, że zawarte w cynamonie substancje takie jak: aldehyd i epkitechina, mogą opóźnić występowanie choroby Alzheimera lub wręcz zapobiec jej pojawieniu się! Dodatkowo, wykryto również, że cynamon może odwrócić zmiany pojawiające się w mózgu osób chorych na chorobę Parkinsona.

Cynamon: wartości odżywcze

Tabela 1. Wartości odżywcze cynamonu [1]

Zastosowanie cynamonu w kuchni

Oprócz prozdrowotnych właściwości, cynamon znalazł swoje zastosowanie także w kuchni. Przyprawa ta bowiem doskonale komponuje się zarówno z wytrawnymi potrawami, jak i z deserami, bądź napojami rozgrzewającymi.

Najbardziej znane połączenia to: pieczone jabłka z cynamonem, ryż zapiekany z jabłkami i cynamonem oraz szarlotka! Przyprawa ta jednak doskonale sprawdzi się także w połączeniu z mięsem, np. z karkówką lub baraniną, a także jako dodatek do placuszków dyniowych, naleśników czy słodkiego chlebka.

Wykorzystajmy go także w domowych przetworach: konfiturach, dżemach oraz powidłach. Jesienią i zimą natomiast rozgrzewajmy się gorącymi napojami z dodatkiem cynamonu: herbatą, kawą, kakao, ponczem i grzanym winem lub domowym, aromatycznym kompotem. A na Boże Narodzenie nie zapomnijmy o pysznych piernikach!

Bibliografia:

1. Dane wg Niemieckiej Bazy Danych Składników Odżywczych (Bundeslebensmittelschlüssel).

2. Dane za: EFSA.

3. Jadczak D., Grzeszczuk M., Cynamon, „Panacea” 2005, nr 1 (10), str. 34–36.

4. Kaławaj K., Lemieszek M.K., Prozdrowotne właściwości cynamonu, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2015, t. 21, nr 3, str. 328–331.

5. Kędzia A., Aktywność olejku cynamonowego (Oleum Cinnamomi) wobec bakterii beztlenowych, „Postępy Fitoterapii” 2011, nr 1, str. 3–8.

6. Singletary K., Cinnamon: Overview of Health Benefits, „Nutrition Today” 2008, t. 43, nr 6, str. 263–266.

7. Sztaba D., Barwa szafranu, aromat cynamonu, smak kaparów – właściwości lecznicze biblijnych przypraw, „Farmacja Polska” 2009, t. 65, nr 1, str. 29–40.