Ta niepozorna i często niedoceniana roślina może śmiało nosić miano rodzimej „super żywności”! Jej drobniutkie nasionka są spichlerzami wysokiej jakości składników odżywczych i przeciwutleniaczy. Na uwagę zasługuje wysoka zawartość kwasów tłuszczowych omega-3, które korzystnie wpływają na poziom cholesterolu, chronią serce i naczynia krwionośne; bogactwo fitoestrogenów; o zbawiennym wpływie siemienia na kondycję przewodu pokarmowego nie wspominając. Przekonaj się sam o dobroczynnych właściwościach lnu i częściej posypuj nim swoja owsiankę – na zdrowie!
Co to jest siemię lniane?
Siemię lniane to nasiona lnu zwyczajnego – rośliny znanej od początku cywilizacji w Azji Zachodniej i basenie Morza Śródziemnego. To jedna z najstarszych roślin uprawnych. W kraju do dziś określana jest mianem „złota polskich pól”. Jako dostępny produkt znamy je w kilku postaciach: olej lniany, nasiona brązowe, nasiona złote oraz siemię w wersji zmielonej. Ciemne chrupiące ziarenka kojarzymy z pieczywem, a kleik zdarza się niektórym pić na czczo, by łagodzić dolegliwości żołądkowe. Jak jednak działa ta niezwykła roślina i jakim składnikom zawdzięcza swoje właściwości i rosnącą popularność?
Siemię lniane – wartości odżywcze
Składniki odżywcze siemienia lnianego sprawiają, że cieszy się ono coraz większym zainteresowaniem. Siemię lniane jest źródłem wielu cennych składników odżywczych – zawiera białko, tłuszcze, węglowodany i błonnik pokarmowy, a także witaminę B6, witaminę E, K, tiaminę, ryboflawinę, niacynę i kwas foliowy, jak również cenne minerały i pierwiastki śladowe: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód i cynk.
Właściwości i zastosowanie siemienia lnianego
Nasiona lnu mogą wspierać funkcjonowanie przewodu pokarmowego poprzez: osłanianie żołądka, oczyszczanie jelit czy utrudnianie wchłaniania toksyn.
Korzystny wpływ siemienia lnianego na układ pokarmowy to zasługa błonnika, przy czym nasiona lnu zawierają oba rodzaje tego składnika, czyli błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Rozpuszczalny sprawia, że dłużej czujemy sytość – ta właściwość znajduje zastosowanie w dietach odchudzających, z kolei błonnik nierozpuszczalny odpowiedzialny jest za wiązanie wody; w rezultacie zwiększa się siła ruchów perystaltycznych jelit; pasaż treści pokarmowej przyspiesza, równoważąc tym samym florę bakteryjną jelit.
Siemię lniane ma wpływ na układ krwionośny poprzez obniżanie poziomu „złego” cholesterolu LDL, regulację ciśnienia tętniczego, ale i na układ nerwowy, ponieważ może ograniczać degradację osłonek komórek nerwowych co znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na wszelkie choroby neurodegeneracyjne (np. Alzheimera). Nasiona lnu mają też zastosowanie w kosmetyce; mogą poprawiać kondycję skóry, włosów i paznokci dzięki zawartości witamin B1 i B3, witaminy E (zwanej witaminą młodości), kwasu foliowego, żelaza, magnezu i cynku.
Nasiona siemienia lnianego dostarczają tiaminy, która wspiera utrzymanie prawidłowych funkcji psychologicznych. Nasiona lnu poprawiają nawet gospodarką hormonalną. Dzieje się to za sprawą lignanów – roślinnych związków bioaktywnych o antyoksydacyjnym działaniu. Zalicza się je do grupy fitoestrogenów. Wykazują one bowiem właściwości estrogenów – hormonów płciowych. Te fitoskładniki mogą znacząco niwelować objawy menopauzy i ograniczać ryzyko zachorowania na nowotwory piersi, prostaty i jelita grubego. Siemię lniane jest jednym z najbogatszych źródeł lignanów.
Z lnu tłoczony jest też cenny olej spożywczy. Według znanej niemieckiej naukowczyni, dr Johanny Budwig, olej lniany najlepiej spożywać wymieszany z twarożkiem. Uwaga – olej lniany po otwarciu ważny jest przez trzy miesiące, a podgrzany traci wszystkie prozdrowotne właściwości. Najkorzystniej jednak jeść nasiona zmielone bezpośrednio przed spożyciem. Świetnie będą się nadawać do posypania owsianek, jako dodatek do koktajli i sałatek lub do musli z jogurtem. Siemię lniane dodaje się do wypieków i pieczywa dla zwiększenia walorów dietetycznych i smakowych. Dodatkowo warto wiedzieć, że 1 łyżka siemienia z 3 łyżkami wody daje kleik, który z powodzeniem można w diecie wegańskiej stosować jako zamiennik jajek, kiedy zależy nam na spoiwie do ciast, roślinnych pulpetów i warzywnych pasztetów.
Czytaj też: Na co pomaga olej lniany?
Siemię lniane – do jedzenia i do picia
Nasiona lnu można spożywać na wiele sposobów. Najprostszym jest zaparzenie lub namoczenie w wodzie całych nasion lnu, które pęczniejąc, miękną i otaczają się charakterystycznym śluzem. Taki swoisty kisiel spożywa się zazwyczaj w celach leczniczych. Często pije się też przecedzony odwar z siemienia lnianego. Siemię lniane do picia wykazuje korzystne działanie przy dziennej dawce 10 g – nie powinno spożywać się więcej niż 50 g na dobę.
W sklepach ze zdrowa żywnością i aptekach kupimy len mielony. Jest wygodny w użyciu, i często pozbawiony większości tłuszczu, dzięki czemu ma mniej kalorii niż całe nasiona. Nie wymaga on wcześniejszego namaczania czy zaparzania, ponieważ może być stosowany bezpośrednio jako dodatek do jogurtów, koktajli, twarożków, warzywnych past do pieczywa, omletów i owsianek. Świetnie sprawdzi się też przy wypieku chleba albo jako składnik zup lub sosów. Nasiona lnu możesz zmielić samodzielnie (np. w młynku do kawy). Mielonych nasion nie należy jednak przechowywać zbyt długo; rekomenduje się, by trzymać je w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu – ryzyko utraty wartości odżywczych jest wtedy zminimalizowane.
Dobrą przekąską będzie prażony len, który można dodać do jogurtów, kanapek, sałatek i wypieków; polecamy go w szczególności w duecie z owsiankami, musli i granolami OneDayMore – niebo w gębie!
W sklepach ze zdrowa żywnością dostaniecie również tzw. habżyki – czyli niewypiekany chleb lniany. Dzięki temu, że jego składniki nie są poddawane obróbce termicznej, produkt zachowuje wszystkie swoje dobroczynne właściwości. Te „lniane chlebki” składają się wyłącznie z nasion lnu, sezamu, słonecznika i soli morskiej. Jest to jednak przekąska dość kaloryczna – 100 g zawiera około 500 kcal.
Przepisy z nasionami lnu w roli głównej
Spróbujcie poeksperymentować z lnem w kuchni; poniżej znajdziecie dwa sprawdzone przez nas przepisy!
#1 Aromatyczna zupa z siemieniem lnianym
Potrzebne będą:
- 1 niewielka cebula
- 4 ząbki czosnku
- 1 cebulka dymka
- 30g siemienia lnianego, rozgniecionego (np. w moździerzu)
- 30g jęczmienia (drobno mielonego)
- 1 łyżka mielonego kminku
- 1 łyżka rozgniecionych (np. w moździerzu) nasion kolendry
- 1,2 litra bulionu warzywnego lub dowolnej zupy jarzynowej
- 1 łyżka kurkumy oraz suszonego imbiru
- 120 g kwaśnej śmietany
- Sól
- Pieprz
- Galka muszkatołowa
- Kminek
- Świeża pietruszka
Wykonanie:
- Obierz czosnek i cebulę, drobno je posiekaj. Dymkę obierz i pokrój w cieniutkie talarki. Drobno posiekaj również pietruszkę.
- W między czasie podpraż na suchej patelni nasiona lnu, aż staną się chrupiące. Następnie odstaw je na bok, niech poczekają na swoją kolej.
- Na (suchym) dnie garnka upraż jęczmień, kminek, nasiona kolendry i szczyptę gałki muszkatołowej – trzymaj je na wolnym ogniu, cały czas mieszając, do momentu, kiedy poczujesz korzenny aromat. Do garnka dorzuć posiekane cebulę i czosnek, i delikatnie podsmaż. Następnie całość zalej bulionem warzywnym (lub zupą jarzynową) i dokładnie wymieszaj. Dopraw wywar kurkumą i imbirem. Gotuj wszystko 15 minut bez pokrywki i na wolnym ogniu.
- Na koniec dodaj do zupy kwaśną śmietanę i połowę podprażonego wcześniej siemienia lnianego. Zblenduj całość blenderem ręcznym. Dopraw zupę solą i pieprzem do smaku. Dodaj pozostały kminek i gałkę muszkatołową.
- Serwuj zupę udekorowaną pietruszką, talarkami dymki oraz pozostałymi nasionami lnu.
Wskazówka: danie to podawaj zaraz po przygotowaniu, inaczej zawarte w nim siemię lniane napęcznieje i zmieni konsystencje zupy na nieprzyjemnie kleistą.
#2 Kisiel z siemienia lnianego z dodatkiem owoców
Potrzebne będą:
- 2 łyżki jogurtu kokosowego (opcjonalnie)
- 1 szklanka wody
- 1-2 łyżek nasion lnu
- 1 szklanka mrożonych malin
- 1 łyżka ksylitolu lub erytrolu (sprawdzi się też miód akacjowy albo syrop z daktyli)
Wykonanie:
- Wlej szklankę wody do rondelka i doprowadź do wrzenia. Do wrzątku dodaj nasiona lnu i gotuj na niewielkim ogniu przez 10-15 minut.
- W między czasie, w osobnym garnuszku, podgrzej owoce malin i delikatnie je rozgotuj we własnym soku.
- Do już ugotowanego „kisielu” z siemienia lnianego domieszaj maliny. Całość osłodź według uznania ksylitolem, erytrolem, miodem akacjowym lub syropem z daktyli.
- Jeżeli przeszkadzają ci cale nasiona lnu, to możesz zblendowac jeszcze ciepły kisiel, tak by uzyskał pożądaną konsystencje
- Całość odstaw do ostygnięcia. Podawaj z kleksem jogurtu kokosowego – polecamy!
Wskazówka: kisiel lniany możesz przygotować z dodatkiem dowolnie wybranych owoców. W odpowiednim doborze możesz zasugerować się kolorami. Owoce o jasnym zabarwieniu (brzoskwinie, banany, morele, cytryny) doskonale komponują się z lnem złotym. Natomiast intensywniejsze w barwie i smaku owoce jagodowe (maliny, jagody, jeżyny), śliwki albo wiśnie, świetnie pasują do brązowej odmiany lnu.
Kisiel z siemienia lnianego jest dobrym lekarstwem na biegunki; ponadto łagodzi dolegliwości choroby wrzodowej żołądka. Jego kleista konsystencji chroni błonę śluzową przewodu pokarmowego, a dodatek w postaci miodu sprawia, że jest on świetnym remedium w walce ze stanami zapalnymi górnych dróg oddechowych; wzmacnia układ odpornościowy, nawilża śluzówkę, a tym samym przyczynia się do szybkiego powrotu do pełni sil.
Siemię lniane, najważniejsze zalety
Dlaczego włączenie do diety siemienia lnianego przynosi tak wiele korzyści? Poniżej przedstawiamy najważniejsze zalety tych maleńkich „cudotwórców”:
- Piękna cera: siemię lniane kompensuje wahania hormonalne dzięki lignanom działającymi jak estrogen; skóra bez wyprysków i zanieczyszczeń gwarantowana!
- Produkt lokalny: nasiona lnu są równie dobre dla zdrowia, co nasiona chia. Pozostają jednak od nich tańsze i nie wymagają kosztownego, nieekologicznego importu.
- Bogactwo magnezu: wsparcie dla układu nerwowego, mięśni i szkieletu. Spożywanie zaledwie 20 gramów dziennie pomaga pokonać męczliwość i zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby neurodegeneracyjne.
- Ochrona przewodu pokarmowego: pomaga w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, chroniąc błony śluzowe narządów trawiennych.
- Aktywacja jelit: nasiona lnu to świetny środek na pobudzenie i poprawę pracy jelit.. Po spożyciu, zwiększają swą objętość nawet kilkukrotnie. Siemię, wywierając ucisk na ściany jelit, aktywuje ich perystaltykę. Dodatkowy plus – kiedy siemię pęcznieje, uczucie sytości trwa dłużej.
- Przeciwdziałanie procesom zapalnym: w całym królestwie roślin siemię lniane jest bogatym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3.
Komentarze:
Brak komentarzy