Odporność pochodzi z brzucha

4 minuty czytania⏱.

Odporność pochodzi z brzucha

Zdrowie zaczyna się w brzuchu. To stwierdzenie, które jest jednocześnie tytułem książki, potwierdza, że oddziałuje na nas nie tylko to, co nas otacza, ale również nasze wnętrze. Dosłownie i w przenośni. My jednak zajmiemy się dzisiaj naszym wnętrzem w dosłownym znaczeniu, a konkretnie naszym układem pokarmowym, ze szczególną uwagą poświęconą naszym jelitom. Możemy „współpracować” ze swoim organizmem, musimy jednak wiedzieć jak. Co zatem pomaga nam w osiągnięciu zdrowia i dobrego samopoczucia?

Mikrobiota jelitowa od momentu narodzin

Mikrobiota jelitowa to kluczowy element w utrzymaniu zdrowia, a jej odpowiednie kształtowanie się już od momentu narodzin stanowi o przyszłym prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Dodatkowo jest istotnym czynnikiem w profilaktyce wielu chorób. Przyjmuje się, że okres 1000 pierwszych dni życia dziecka, już od poczęcia, to kluczowy czas, w którym kształtuje się zdrowie dziecka, jego narządy i układy oraz programuje się mikrobiota jelitowa. To także czas kiedy wykształca się układ odpornościowy, dojrzewa układ pokarmowy, rozwija się mózg, programuje metabolizm, a także tworzą się niezwykle ważne nawyki żywieniowe. Bakterie jelitowe, dieta oraz stan zdrowia kobiety ciężarnej to czynniki mające bezpośredni wpływ na bakterie jelitowe u dziecka. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią do ukończenia przez dziecko 6 miesiąca życia. To właśnie w mleku kobiecym bowiem znajdują się bakterie, które kształtują mikrobiotę jelitową i mają wpływ na odporność. W kolejnych etapach życia dziecka należy dbać o to, aby dieta była urozmaicona, ponieważ to właśnie ta różnorodność pokarmów buduje skład mikroflory jelitowej. Podkreśla się wagę budowania i dbania o mikrobiom jelitowy człowieka szczególnie w pierwszym roku życia, ponieważ wpływa to znacząco na rozwój układu immunologicznego.

Jakie czynniki wpływają na zdrowie jelit?

Każdy człowiek ma unikalną mikrobiotę jelitową, która to spełnia wiele istotnych funkcji. Czynniki mające wpływ na skład mikroflory jelitowej to dieta, sposób odżywiania, aktywność fizyczna, przyjmowane leki, przewlekły stres, sen, a konkretnie jego jakość oraz środowisko, w jakim żyjemy. Z pewnością można powiedzieć, że obok odżywiania, to nasz styl życia, nasze nawyki oraz zanieczyszczenie środowiska i żywności są czynnikami mającymi ogromny wpływ na stan naszej mikrobioty jelitowej. I to są właśnie elementy wpływające na powstawanie zaburzeń mikroflory naszych jelit.

Czy stan jelit ma wpływ na naszą odporność?

Niektóre gatunki i rodzaje bakterii mogą mieć właściwości chorobotwórcze, szczególnie jeśli ich liczba przewyższa liczbę „dobrych” bakterii. Istotne jest więc, żeby bakterie działające prozdrowotnie na organizm zachowały przewagę ilościową w naszych jelitach. To właśnie stymulacja rozwoju układu odpornościowego naszego organizmu jest jednym z głównych zadań mikroflory jelitowej. A te „dobre” bakterie jelitowe stoją na straży naszego zdrowia.

Dysbioza – czym jest i jak wpływa na jelita – objawy

Dysbioza jelitowa to stan, w którym w sposób ilościowy i jakościowy zostaje zaburzony skład mikrobioty jelitowej. Dysbioza jelitowa dotyczy osób, u których występują zaburzenia w przewodzie pokarmowym, objawiające się biegunkami, wzdęciami czy zaparciami, w zespole jelita drażliwego, w zaburzeniach psychicznych i neurorozwojowych, jak również w chorobach cywilizacyjnych, takich jak choroby autoimmunologiczne, cukrzyca, otyłość czy nadciśnienie, a także różnego rodzaju alergie i atopowe zapalenie skóry. Ponadto w przypadku występowania dysbiozy jelitowej, często dochodzi do nawracających infekcji górnych dróg oddechowych oraz moczowo-płciowych. Jest to związane z obniżoną odpornością śluzówek jelit. W przypadku stwierdzenia dysbiozy jelitowej, należy udać się do specjalisty w celu dobrania odpowiedniej terapii oraz diety. Należy bowiem zadbać o to, aby ponownie stworzyć korzystne warunki dla rozwoju prawidłowej mikrobioty jelitowej.

Co jeść aby mieć zdrowe jelita?

Dieta powinna być przede wszystkim urozmaicona, zbilansowana i uwzględniająca nasze indywidualne potrzeby. Istnieją pokarmy, które szczególnie warto wprowadzić do codziennej diety. Należy do nich żywność fermentowana, która dzięki obecności mikroorganizmów, wywiera korzystny wpływ na nasze zdrowie. Można tu wymienić fermentowane produkty mleczne, takie jak kefiry, jogurty, maślanki, fermentowane soki warzywne, kiszonki. Kiszenie to proces, który zapewnia doskonałe warunki dla rozwoju korzystnych bakterii jelitowych. Wiele fermentowanych produktów spożywczych zawiera również żywe mikroorganizmy, z których niektóre są genetycznie podobne do szczepów stosowanych jako probiotyki. Probiotyk to natomiast „preparat lub produkt zawierający żywe, określone mikroorganizmy w odpowiedniej liczbie, które zmieniają mikroflorę (przez implantacje lub kolonizację) w jelicie gospodarza i przez to wywierają korzystny wpływ na jego zdrowie” [11]. Z pewnością warto także zadbać o odpowiednią podaż błonnika, który jest naturalnym prebiotykiem wpływającym na rozwój korzystnej mikroflory jelitowej. Prebiotyki to nietrawione składniki żywności wpływające korzystnie na organizm człowieka, stymulując rozwój i/lub aktywność jednego rodzaju lub ograniczonej liczby bakterii w jelicie grubym [13]. Prebiotyki wspomagają rozwój pożytecznej mikroflory. Należy więc dostarczać do organizmu substancji, jakimi są prebiotyki. Występują one w wielu owocach, warzywach i produktach zbożowych, ale można je również dodawać do żywności w sposób sztuczny, aby poprawić jej wartość odżywczą. Przykładem będzie tu inulina, laktuloza oraz pochodne beta-glukanów. Wprowadzając do diety tego typu żywność, zauważając lepsze samopoczucie, w sposób naturalny będziemy dokonywać kolejnych, lepszych wyborów żywieniowych. Dla zdrowia jelit i całego naszego organizmu. Zachęcamy do wyboru naszych produktów z wysoką zawartością błonnika pokarmowego: Sprawdź nasze produkty: Owsianka owocowa, Owsianka bananowa, Musli Sylwetkowe, Musli Odpornościowe, Fruity Joy.

Źródła:

1. https://1000dni.pl/0-6-miesiecy/odzywianie-dziecka-w-1000-pierwszych-dni
2. Bartnicka A., Gałęcka M, Mazela J.: Wpływ czynników prenatalnych i postnatalnych na mikrobiotę jelitową noworodków, 2016, Instytut Mikroekologii, Poznań
3. Krakowiak O., Nowak R.: Mikroflora przewodu pokarmowego człowieka – znaczenie, rozwój, modyfikacje, 2015, Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
4. Sharma R., Young Ch., Mshvildadze M., Neu J.: Mikroflora jelit: czy ma znaczenie w chorobach u noworodków?, 2010, Pediatria po Dyplomie Vol. 14 Nr 1
5. Gałęcka M., Basińska A.M., Bartnicka A.: Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 2, 50–59
6. https://www.who.int/health-topics/breastfeeding#tab=tab_1
7. Węgielska I., Suliburska J.: Wpływ leków na mikroflorę jelitową. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2016;7(1):1-7
8. Hills R. D., Jr Pontefract B. A., Mishcon H. R., Black C. A., Sutton S. C.,Theberge C. R.: Gut Microbiome: Profound Implications for Diet and Disease, 2019, Nutrients, 11(7), 1613
9. Singh R. K., Chang H.-W., Yan D., Lee K. M., Ucmak D., Wong K., Liao W.: Influence of diet on the gut microbiome and implications for human health, Journal of Translational Medicine, (2017), 15(1)
10. Marco M., Heeney D., Binda S., Cifelli C. J., Cotter P. D., Foligne B., Ganzle M., Kort R., Pasin G., Pihlanto A., Smid E. J., Hutkins R. (2017): Health benefits of fermented foods: microbiota and beyond. Current Opinion in Biotechnology 44:94–102
11. Trząskowska, M., Żerańska, E.: Zastosowanie bakterii probiotycznych. Żywność Nauka Technologia Jakość, 2002, Suplement 3(32), 196-206.
12. Justin Sonnenburg, Erica Sonnenburg: “Zdrowie zaczyna się w brzuchu. Przejmij kontrolę nad masą ciała, nastrojem i długofalowym zdrowiem.”,2016.
13. Śliżewska K., Nowak A., Barczyńska R., Libudzisz R.: Prebiotyki- definicja, właściwości i zastosowanie w przemyśle, 2013, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 1 (86), 5 – 20
14. Mojka K.: Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, 2014, Probl Hig Epidemiol, 95(3): 541-549